BUDAPEŞTE – Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) Budapeşte Koordinatörü Prof. Dr. Süleyman Kızıltoprak, Türkiye ve Macaristan iş birliğinde yürütülen, Macaristan’daki Osmanlı dönemi eserlerinden Gül Baba Türbesi’nin restorasyon projesinin gelecek ay tamamlanacağını ve kısa süre içerisinde açılışa hazır hale getirileceğini söyledi.

Prof. Dr. Kızıltoprak, 2016 yılında başlayan, TİKA’nın da desteklediği Gül Baba Türbesi ve çevresinin restorasyon projesinin ağır kış şartlarına rağmen hızlı bir şekilde ilerlediğini ve 15 Şubat itibariyle projenin kesin kabul işleminin Macar kanunlarına göre tamamlanmış ve açılışa hazır hale getirilmiş olacağını söyledi.

Projenin ek sürelerle en geç Şubat sonunda tamamlanacağını kaydeden Kızıltoprak, ”Gül Baba Türbesine Budapeşte’den dört farklı noktadan ulaşmak mümkün. Şu anda Budapeşte 2. Bölge Belediyesi, Gül Baba Türbesi ve çevresindeki sokakları düzenliyor. O çalışmaların da eş zamanlı olarak biteceğini tahmin ediyorum.” diye konuştu.

Proje kapsamında Gül Baba Müzesi içinde yer alacak olan objelerin Türkiye’de hazırlandığını ve bunların yakın bir zamanda yerlerine monte edileceğini belirten Kızıltoprak, ayrıca Türkiye’de yekpare mermerden hazırlanan ve Mevlana Türbesi bahçesindeki selsebilin bir örneğinin de türbenin bahçesine monte edileceğini ifade etti.

Projenin geçmişi

Türbenin restorasyonuyla ilgili “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Macaristan Hükümeti Arasında Gül Baba Türbesi ve Çevresinin Rekonstrüksiyonu ve Kullanımı Hakkında İşbirliğine Yönelik Mutabakat Zaptı” 17 Şubat 2014’te imzalanmıştı.

Ardından TİKA, Macar yetkililer ve uzman mimarlarla ortak proje hazırlamış ve “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Macaristan Hükümeti Arasında Gülbaba Türbesi’nin Restorasyonu ve Yakın Çevresinin Düzenlenmesi İşine Yönelik Protokol”, II. Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı çerçevesinde 24 Şubat 2015’te imzalanmıştı.

Aynı dönemde Gül Baba Türbesi’nin restorasyon çalışmaları, Macar hükümeti tarafından “önemli yatırım” kategorisine alınmıştı. 2,5 milyar Macar forintine mal olacağı belirtilen projenin, Türk ve Macar hükümetleri tarafından finanse edileceği açıklanmıştı.

Restorasyon projesinin başlatılması töreni ise 6 Eylül 2016’da yapılmıştı.

Sultan Abdülaziz’in 1867’deki Budapeşte ziyaretinden sonra 1885’te türbeye dönüştürülen yapı, mimar Lajos Grill tarafından onarıldı. Macar Prof. Dr. Müller tarafından 1916’da restore edilen türbe, İkinci Dünya Savaşı’nda büyük hasar gördü. Macar hükümetince 1963’te eski durumuna getirilen türbe, 1997’de Türk-Macar hükümetlerinin iş birliğiyle Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce kısmen restore edildi.

Gül Baba

Gül Baba’nın, 2 Eylül 1541’de Kanuni Sultan Süleyman’ın Budin seferi sırasında vefat ettiği belirtiliyor.

Tarihi kayıtlara göre, Kanuni Sultan Süleyman, Gül Baba’nın cenaze namazına bizzat katıldı.

Gül Baba Türbesi 1543-1548 yılları arasında 3. Budin Beylerbeyi olan Yahya Paşazade Mehmet Paşa tarafından yaptırıldı.

(AA) Mehmet Yılmaz