Macar sanatçı Sipos’un, Türk kökenli halkların müziklerine ilişkin yıllarca süren araştırmalarının sonuçlarını paylaşmak amacıyla TİKA’nın da desteğiyle internet sitesi hazırlandı.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkanlığı Budapeşte Program Koordinatörü Havva Pınar Özcan, Macar sanatçı Janos Sipos’un halk müziği arşivi çalışmalarının hem Macaristan hem de Türkiye için önemli olduğunu çünkü bu proje ile kültürel değerlere ve halk kültürüne sahip çıktıklarını belirtti.
TİKA ve Macar Bilimler Akademisi Müzik Bilimleri Enstitüsünün desteği ile hazırlanan, sanatçı Sipos’un 30 yılda bir araya getirdiği on binlerce türkünün yanı sıra çok sayıda kitap ve makalenin yer aldığı internet sitesinin açılış töreni düzenlendi.
Başkent Budapeşte’deki Macar Bilimler Akademisi Müzik Bilimleri Enstitüsünde düzenlenen törende konuşan TİKA Budapeşte Program Koordinatörü Özcan, TİKA’nın Macaristan’da 2014’ten beri faaliyet gösterdiğini, Budapeşte’deki Gül Baba Türbesi restorasyonu projesi başta olmak üzere sağlık, eğitim ve kültür alanlarında birçok projeye imza attığını söyledi.
Sanatçı Janos Sipos’un halk müziği arşivi çalışmalarının hem Macaristan hem de Türkiye için önemli olduğunu çünkü bu proje ile kültürel değerlere ve halk kültürüne sahip çıktıklarını belirten Özcan, ”Bu proje ile bugün bir kısmı hala yaşayan bir kısmı ise kaybolmaya yüz tutmuş ve artık sadece yaşlıların bildiği ağıtlar, ninniler, düğün şarkıları, çocuk şarkıları ve türküler kayıt altına alınıp, arşivi yapıldıktan sonra herkesin rahatlıkla erişebileceği internet ortamına aktarılmıştır. TİKA bu projeye verdiği destek ile öncelikle halkların belleğinde yüzyıllardır yaşayan müziğe ve kendi öz kültürüne de sahip çıkmış, sonra da bu zenginliği ve birikimi paylaşma yoluna gitmiştir.” dedi.
Macarların ve Türklerin Orta Asya’da başlayan tarihi ve kültürel ilişkilerinin bir kez daha ortak müzik geçmişi ile ortaya çıkarıldığına dikkati çeken Özcan, şunları söyledi:
”Belki Macar halk müziği ile Türk halklarının müziğinin benzerliği konusu alana yabancı olan pek çok insanı hayrete düşürecektir. Oysa bilinmelidir ki Sipos’un araştırma alanı Çuvaşlar, Tatarlar, Başkırtlar, Kazaklar, Türkmenler, Azerbaycanlılar, Karaçaylar, Balkarlar, Kumuklar, Nogaylar ve Balkanlardaki Türk azınlığı kapsar ve tüm bu devasa coğrafyadaki akraba ve kardeş halkların ezgileri ve ille de Anadolu türküleri Orta Avrupa’nın göbeğinde yaşayan Macar halkının ezgileri ile kardeştir sonucuna ulaştırır bizi.”
Macar sanatçı Sipos da Macar ve Türk asıllı halkların müzik konusunda da ortak noktalarının bulunduğunu belirterek, ”Macarca her ne kadar Fin Ugor dil ailesine ait olsa da Macar halk müziğinin eski tabakaları Türk asıllı halkların müziğiyle benzerlik göstermektedir. Bu olgu Macar halk müziği araştırmacıları tarafından çoktan keşfedilmiş ve merak uyandırmıştır. Bu durum ciddi bir karşılaştırmalı çalışmaya da vesile olmuştur.” şeklinde konuştu.
İnternet sayfasının hazırlanma amacının Türk kökenli halkların müziklerinin araştırılmasından elde edilen sonuçların paylaşılması olduğunu belirten Sipos, ”İnternet sayfasının amacı Anadolu Türklerinin, Azerbaycanlıların, Kuzey Kafkasya ve Türkiye’deki Karaçay Malkarlarının, Güney Batı ve Moğolistan’daki Kazakların, Türkmenlerin, Özbeklerin ve Kırgızların 1987-2015 yılları arasında gerçekleştirdiğim halk müziği araştırmalarının sonuçlarını yayınlamak. Bu sayfada ayrıntılı olarak yaptığım analizler, derlemeler ve karşılaştırmamın safhaları ve sonuçları yer almaktadır.” dedi.
Türkiye’nin Budapeşte Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Alattin Temur da TİKA’nın, Türkiye ve Macaristan arasındaki ilişkilerin güçlenmesi adına önemli birçok projeye imza attığı söyledi.
(AA)
