ÜSKÜP – Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, Türkiye’nin Makedonya’nın en büyük dostu olduğunu belirtti.

Başbakan Zaev,  Türkiye ziyaretiyle ilgili hedefleri, ülkesinin Türkiye ile ilişkileri ve ekonomik iş birliği, Balkanlardaki durum, Makedonya ile Yunanistan arasındaki isim sorunu gibi birçok konuyla ilgili değerlendirmede bulundu.

Ziyaretinin dost ülkelerle ilişkilerde olağan bir durum olduğunu ifade eden Zaev, “Türkiye, bizim en büyük dostlarımızdan biri.” dedi.

Türkiye ve Makedonya arasında, başka bir ülkeyle örneği olmayan 100’ün üzerinde anlaşmanın bulunduğunu söyleyen Zaev, anlaşmaların iş dünyasının ihtiyaçlarına göre genişlemesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Zoran Zaev, “Türkiye ile sahip olduğumuz harika iş birliğinin ilerletilmesinin tüm yönlerini görüşebileceğiz. Her hükümetin olduğu gibi Türk hükümeti de bizim hükümetimiz de kendisini her şeyden önce ekonomi ve halkın refahına adamıştır.” diye konuştu. Zaev, iş birliğinin ilerletilmesinin her iki ülkenin vatandaşlarının yararına olacağını vurguladı.

Türkiye ziyareti çerçevesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve TBMM Başkanı İsmail Kahraman ile görüşeceğini kaydeden Zaev, ayrıca odalar ve TAV temsilcileriyle bir araya geleceğini belirtti.

Türkiye’nin Makedonya’ya 1,5 milyon dolarlık desteği içeren Askeri Mali Anlaşma’ya değinen Zaev, Türkiye’nin 1990’ların başından bu yana güvenlik kapasitesinin güçlendirilmesi için Makedonya’ya güçlü bir biçimde destek olduğunu kaydetti.

Zaev, söz konusu anlaşmanın Makedonya’daki özel birliklerin kapasitelerinin artırılması ile birliklere ekipman sağlanmasını içerdiğini söyleyerek bunu Türkiye’nin ülkesine olan büyük dostluğunun teyidi olarak niteledi.

Makedonya Başbakanı Zaev, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Sık sık Türk kuvvetleri ile Afganistan’ın başkenti Kabil’de görevlere katılıyoruz. Ortaklığımız o kadar ciddi, güven o kadar büyük ki kapasitelerin karşılıklı güçlendirilmesi, kapasitelerin birlikte güçlendirilmesi anlamına geliyor. Türkiye ciddi büyüklükte kapasitelere sahip bir NATO üyesi. Makedonya Türkiye’den çok şey öğrenebilir. Türkiye, Makedonya’daki askeri teçhizatın en büyük bağışçılarından biridir.”

“Terörizmle mücadelede Türkiye ile omuz omuzayız”

Makedonya’nın Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile mücadelesinde Türkiye’yi desteklediğine dair açıklamasının hatırlatılması üzerine Zaev, şu ifadeleri kullandı:

“Bildiğiniz üzere Türkiye ile terörizm, aşırıcılık, radikalizmle küresel düzeydeki mücadelede omuz omuzayız. Tüm dünyada olduğu gibi biz de 2016’da devlet kurumlarının şiddet yoluyla devralınması teşebbüsünü kınadık. Bu ne dünyanın hiçbir yerinde ne de Türkiye gibi demokratik bir ülkede kabul edilemez. Maalesef bunu 27 Nisan’da meclisin kontrolünün şiddet yoluyla alınmaya çalışılması sırasında bizde de gördük. Onları kimin yönetip yönetemeyeceğine demokratik kurumlar ve vatandaşlar karar verirler. Zorla devralınma, kınanması gereken bir mesele. Ben de kınadım, her türlü terörizm, aşırıcılık ve radikalizme karşı mücadelede Türkiye’ye desteğimi verdim. Çünkü 21. yüzyılda gerçekten ilerlemeliyiz ve bu tür olaylar sadece kınanmayı hak ediyorlar.”

“Türkiye, AB ve NATO entegrasyonunda Makedonya’nın büyük destekçisi”

Makedonya’nın stratejik hedefi olan Avrupa Birliği (AB) ve NATO entegrasyonu yolunda Türkiye’nin desteklerine değinen Zaev, “Türkiye, sadece destekçi değil, aynı zamanda bizim tanıtımımızı yapıyor. Başta NATO olmak üzere perspektifimize önem veren ortağımız. Türkiye, Makedonya’yı ilgilendiren her yerde, her konuda attığı imzada Makedonya Cumhuriyeti dipnotunu ifade ederek gerçekleştiriyor. Bu gerçekten bizim için mutluluk verici bir durum. Makedonya’yı NATO entegrasyonunda destekleyen bir ortağımız, dostumuz olmasından dolayı müteşekkiriz.” diye konuştu.

Zaev, Türkiye’nin NATO sürecinde ülkesine verdiği desteği memnuniyetle karşıladıklarını belirterek “Bu ziyareti Makedonya için önem taşıyan NATO ve AB süreçleri için destek isteme yönünde kullanabileceğimize inanmaktayım.” dedi.

“Türkiye Makedonya’nın en büyük dostu”

Özellikle bölge ülkeleri olmak üzere tüm ülkelerle dostluk ilişkileri kurulmasının önemine işaret eden Zaev, vatandaşların yararlanacağı ekonomik, ticari, kültürel ve her türlü iş birliği için koşulların önemli olduğunu söyledi.

Zaev, Türkiye’nin çok başarılı ve zengin bir deneyime sahip olduğu turizm gibi birçok alanda iş birliğini ilerletebileceklerini kaydederek şöyle devam etti:

“Bu ziyaretle turizm ve ekonomi alanlarında da çok şey elde etmeye çalışacağım. Türkiye’nin cumhurbaşkanı, başbakanı ve meclis başkanından doğrudan destek arayacağım. Türkiye’nin Makedonya’ya fedakarca verdiği yardımın ekonomik açıdan da katkıda bulunmasına devam etmeliyiz. Ekonomi vatandaşlarımız için başlıca zorluk ve bu konuda en çok dostlarımız yardımcı olabilir. Türkiye Makedonya’nın en büyük dostu.”

“Makedonya’da herkes isim sorununun çözülmesini istiyor”

Makedonya Başbakanı Zaev, Makedonya ile Yunanistan arasındaki isim sorunuyla ilgili, Makedonya’da yaşayan herkesin, Yunanistan ile yıllardır devam eden isim sorununun çözüme kavuşmasını istediğini belirtti.

Bu konu hakkında ulusal uzlaşı sağlanmasının gerekli olduğuna inandığını dile getiren Zaev, “Ülkede herkesin çözüm istediğinden eminim. Asıl sorulması gereken soru, çözüm bizim itibarımızı ve kimliğimizi koruyacak mı? Asıl olan bu ve bunun mümkün olduğuna inanıyorum.” ifadelerini kullandı.

Makedonya ile Yunanistan arasındaki isim sorunun önemli bir sorun olduğunu kaydeden Zaev, Makedonya’nın başta Birleşmiş Milletler (BM), NATO ve AB olmak üzere uluslararası kurumlara üye olan ülkelerden bu konuda destek istediğini anlattı.

Zaev, Makedonya’daki siyasi unsurların birlikte strateji geliştirmeleri ve birbirlerini bilgilendirmeleri durumunda ulusal uzlaşının sağlanabileceğinin altını çizerek Makedonya hükümetinin bunu, ülkenin cumhurbaşkanı, muhalefeti ve meclisiyle yaptığını söyledi.

“Çözüm bulunduğunda, ki bulunabilir, hepimizin onun arkasında durmamız, Makedonya ve vatandaşları için çok önemli. Hatta Yunan tarafı için de bunun kesin olarak çözüme kavuşması yönünden önemli. Bu geçici değil, asırlık çözüm olacak.” diyen Zaev, ulusal uzlaşının Makedonya Meclisi üzerinden sağlanmasının, Makedonya’da herkesin çözümün arkasında durduğuna dair Yunanistan için ispat teşkil edeceğini vurguladı.

“Mayıs sonuna kadar isim sorununun çözüme kavuşmasını istiyoruz” 

Makedonya ile Yunanistan arasındaki isim sorununun bu yılın mayıs ayında nihai çözümüne kavuşabileceğine işaret eden Zaev, “Hepimiz bu sorunu mayıs ayının sonuna doğru çözmek istiyoruz çünkü haziranda Makedonya’nın müzakereler için tarih alıp almayacağı yönünde karar verilecek. Temmuzda NATO zirvesi olacak. Burada davetin otomatik olarak yeniden doğrulanmasını bekliyoruz. O zamana kadar çözülebilirse iyi olur. Ancak ağustos, eylül ve ekimde de çözüme kavuşursa engel teşkil etmez. Çünkü bizim NATO’dan otomatik davetimiz var. Sorun çözülürse bu hemen etkinleşir.” diye konuştu.

Dillerin Kullanımı Yasası’na değinen Zaev, Makedonya’nın çok etnikli bir ülke olduğunu belirterek “Dillerin kullanımı konusunu, şimdiye kadar sağlanmayan ancak anayasanın verdiği bir hak olarak görüyoruz.” dedi. Makedonya vatandaşlarının bu yasadan korkmamaları gerektiğini söyleyen Zaev, yasanın sadece ilişkileri iyileştirebileceği değerlendirmesinde bulundu.

“Balkanlar artık barut fıçısı değil”

Balkanlardaki bölgesel iş birliğine değinen Zaev, iş birliğinin Balkanların artık geleceğe yöneldiğinin bir göstergesi olduğunu belirtti.

Zaev, “Son 6-8 ayda yaşananlar, Balkanların artık barut fıçısı olmadığı doğruluyor. Balkanlar, dostluk kuruyor. Balkanlar, AB ve NATO entegrasyonuna odaklanmış durumda. Elbette ki Balkanlar, iş birliği ve dostluk kurma, karşılıklı yakınlaşma ve iş birliğini geliştirmeye yönelmiş durumda. Tüm komşularımızla iş birliği yaptık. Elbette ki Yunanistan’la da iş birliğimizi geliştiriyoruz.” ifadesini kullandı.

İş birliklerini Bosna Hersek, Karadağ ve Slovenya gibi bölge ülkeleriyle de yaptıklarını hatırlatan Zaev, “Balkanlar, Avrupa ve küresel dünyaya çok şey verebilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Makedonya ile Bosna Hersek vatandaşlarının sadece kimlik kartlarıyla seyahat etmelerini öngören anlaşmaya işaret eden Zaev, bu anlaşmanın hükümet tarafından onaylandığını, mecliste de onaylanması gerektiğini hatırlatarak anlaşmanın 2018 yılının ikinci yarısında yürürlüğe gireceğini inandığını belirtti.

Zaev, Üsküp-Saraybosna-Podgorica uçak seferinin başlatılmasıyla ilgili olarak da “Bu konuda sürdürülebilirliğin sağlanması için Üsküp-Saraybosna-Podgorica uçak seferinin birinci ya da son durağının İstanbul olma ihtimali de söz konusu.” dedi.

Söz konusu uçak seferlerinin üç ülke vatandaşlarının iş birliği yönünde büyük potansiyel sağlayacağının altını çizen Zaev, bunun bölge vatandaşları, ekonomi, turizm gibi alanlar için büyük yarar sağlayacağını sözlerine ekledi.

(AA) Admir Fazlagikj, Dzihat Aliju, Furkan Abdula